Publikuję konspekt zajęc z przyrody w klasie V, który można wykorzystać podczas zajęc ze ścieżki ekologicznej lub na zajęciach pozalekcyjnych dotyczących edukacji leśnej uczniów. Konspekt lekcji z przyrody w kl. V
Opracowała: mgr inż. Zofia Stala
Temat lekcji: Zależności pokarmowe między organizmami żyjącymi w lesie.
Cel ogólny:
- wykazanie, że wszystkie organizmy żyjące obok siebie na danym obszarze są od siebie zależne..
Cele operacyjne: uczeń:
- zna cechy charakterystyczne środowiska leśnego,
- nazywa poziomy troficzne,
- wskazuje zależności pokarmowe w biocenozie lasu,
- rozumie, że struktura warstwowa lasu umożliwia życie wielu organizmom,
- umie podać przykłady prostych łańcuchów pokarmowych i nazywa ich ogniwa.
Metody i formy pracy: pogadanka, inscenizacja.
Środki dydaktyczne: scenariusz inscenizacji „Jak żyje las”- tekst scenariusza dzieci otrzymały tydzień wcześniej, ilustracje roślin i zwierząt żyjących w lesie, albumy, zeszyty ćwiczeń, wizytówki z rysunkiem i nazwą organizmu.
Przebieg lekcji:
Faza wstępna
- Sprawy organizacyjno- porządkowe.
- Nawiązanie do odbytej wycieczki, której celem była obserwacja biocenozy lasu.
- Ustawienie dzieci w trzech grupach.
Faza realizacji:
- Różnorodność organizmów leśnych oraz ich wzajemne powiązania uczniowie poznają grając role mieszkańców lasu.
- Inscenizacja
PRODUCENCI-To my producenci, nas szanować trzeba. Dar mamy wielki. Gdy Słońce wzejdzie, gdy w lesie dnieje, wtedy popatrzcie co tu się dzieje. Sosna-Dwutlenek węgla z powietrza, woda i sole mineralne z gleby, promienie słońca według potrzeby. Niewielki trud-pokarmu w bród. Dąb-Białko, cukier, tłuszcz, najlepszy pokarm zdrowy, najprzedniejszy. Leszczyna-Bez pomocy, bez niczyjej, każda z roślin tu wyżyje.
REDUCENCI- To nieprawda, skąd by było w glebie tyle mineralnych soli- całe wieki i dowoli? Producenci- Cóż za glos tu słyszymy, a nikogo nie widzimy? Reducenci-mali ciałem, ale rolę mamy wielką- reducenci, destruenci, zwą nas ludzie. Wszystkie trupy, martwe szczątki-nic uwagi naszej nie ujdzie, odnajdziemy, uprzątniemy, w czarna masę zamienimy, a z próchnicy sole macie, dlatego nas pochwalacie.
KONSUMĘCI Dzik- Nikt tu od nas nie ważniejszy, My silniejsi, co chcemy to weźmiemy, przyzwolenia też nie chcemy. Sarna- Konsumować, nie pracować to dewiza nasz święta, to dewiza -konsumenta.! Wiewiórka- ja chcę żołędzie i szyszki. Dzik-Lubię żołędzie i ziemniaki Sarna-Ja liście i młode gałęzie. Mysz- Dla mnie nasiona. Kornik- Sam sobie wezmę, to co lubię. Sowa- Dość przechwałek i przekąsów. Gdy tak wszyscy się wadzicie i nikogo nie widzicie, to wilczek przyjdzie bury i wystawi kły, pazury. Nie pogardzi ni sarniną, ni dziczyzną. Świerk- Jesteś nareszcie! Korników mrowie dręczy me ciało, już z mych gałęzi nic nie zostało. Dzięcioł- Świetnie, świetnie dobre czasy, gdy pokarmu całe masy. Stuku, puku- w korę dziergam i na dzieci w dziupli zerkam. Drzewu w biedzie coś poradzę. Latem dzieci zdrowe wyprowadzę, będą kuły i pukały, żeby drzewa wyzdrowiały. Świerk-To się cieszę, że je pracą tą obarczysz, przecież wszystkim tu roboty i pokarmu wystarczy. Sowa-Co zrobicie w przyszłym roku, gdy korników wam zabraknie? Dzięcioł-Będzie bieda. Z głodu ginąć będzie trzeba. Świerk-Dla nas radość i wesele. Sowa- Nie na długo, nie za wiele. Mniej dzięciołów- mniejszy połów. I korniki się rozmnożą. Ich gromadka będzie liczna i tak wróci równowaga biologiczna. Dąb- To się śmiejesz, to znów płaczesz. Lecz nie będzie już inaczej. Kornik także prawo ma do życia. Świerk-Nie za dużo, nie za wiele. Dzięcioł-My się o to postaramy i rozmnożyć się nie damy. Sowa-Nie chcę słuchać tych narzekań!, lepiej strzeżcie się człowieka.! Sami w lesie się rządzimy i o pomoc nie prosimy. A na koniec wszystkim życzę tej mądrości przyrodniczej. Wiewiórka-Mądra sowo, powiedz przecie, kto z nas najważniejszy w świecie?( pokazuje planszę)
PRODUCENCI KONSUMENCI REDUCENCI
Narrator- Wszystko w koło ta się kręci i tak już jest od stuleci. Nie ma ważnych i ważniejszych, przydatnych i przydatniejszych. W lesie każdy jest niezbędny: producenci- produkują, konsumenci- konsumują, kiedy żyją. A po śmierci rozłożą ich reducenci, aby inni mogli żyć. Teraz nim się rozejdziecie w pełnej zgodzie, zróbcie sobie wspólne zdjęcie w piramidzie pokarmowej. Niech na dole się ustawią zieloni producenci, a nad nimi konsumenci- ci jarosze. Nieco wyżej konsumenci mięsożerni, a najwyżej wszystkożerni. Niech utworzą teraz koło- reducenci, ci najmniejsi i potrzebni(zdjęcie) Teraz spór już zakończony, czas do domów w różne strony.
- Nauczyciel zadaje pytania:
- Czy przedstawione w inscenizacji organizmy leśne żyły niezależnie od siebie?
- Jaki rodzaj zależności je łączy?
- W jaki sposób można przedstawić zależności pokarmowe?
- Uczniowie tworzą łańcuchy pokarmowe z organizmów występujących w lesie.
Faza podsumowująca
- ustalenie nazw kolejnych ogniw łańcucha pokarmowego(uzasadnienie).
- Wybrani uczniowie ustawiają się z odpowiednią tabliczką( producent- konsument I rzędu-konsument II rzędu- konsument III rzędu-reducenci) za właściwym organizmem w łańcuchu pokarmowym.
- Zadanie domowe- ułóż 3 łańcuchy zależności pokarmowych występujących w lesie.
|